AMAKURU

UKWEZI
Canal+ desk

Rubavu : Hatwitswe ibiyobyabwenge byafashwe mu mezi 6 hagarukwa ku mayeri y’ababizanaga arimo kubiheka nk’abana

Rubavu : Hatwitswe ibiyobyabwenge byafashwe mu mezi 6 hagarukwa ku mayeri y’ababizanaga arimo kubiheka nk’abana
24-08-2021 saa 08:43' | By Editor | Yasomwe n'abantu 320 | Ibitekerezo

Polisi y’u Rwanda ku bufatanye n’izindi nzego mu Karere ka Rubavu, batwitse ibiyobyabwenge byiganjemo urumogi na Kanyanga byafashwe kuva muri Gashyantare kugeza muri uku kwezi kwa Kanama 2021.

Ibi biyobyabwenge byatwitswe mu gitondo cyo kuri uyu wa Mbere tariki ya 23 birimo ibiro 627 by’urumogi, litiro 11 za Kanyanga n’amacupa 523 y’ikinyobwa kitujuje ubuziranenge kitwa Simba.

Ibi biyobyabwenge byafatiwe mu bikorwa bya Polisi byakorewe mu Karere ka Rubavu mu mirenge itandukanye. Byatwikiwe mu Karere ka Rubavu, Umurenge wa Nyakiriba, Akagari ka Gikombe, Umudugudu wa Nyabibuye.

Igikorwa cyo gutwika ibi biyobyabwenge kitabiriwe n’Umuyobozi w’Akarere wungirije ushinzwe ubukungu n’iterambere mu Karere ka Rubavu, Nzabonimpa Deogratias, Umuyobozi wa Polisi mu Karere ka Rubavu, Senior Superintendent of Police (SSP) Aphrodise Gashumba n’uhagarariye ubushinjacyaha mu turere twa Rubavu- Nyabihu na Ngororero, Sibomana Theogene.

Aganiriza abaturage bari baje muri icyo gikorwa, Umuyobozi w’Akarere ka Rubavu wungirije ushinzwe ubukungu n’iterambere yagaragarije abaturage ingaruka z’ibiyobyabwenge haba ku muntu ku giti cye, ku muryango we ndetse no ku gihugu muri rusange.

Yagize ati “Mbere na mbere mugomba kumenya ko kwijandika mu biyobyabwenge uba ukoze icyaha iyo ubihamijwe n’amategeko urabihanirwa, byangiza ubuzima bw’ubikoresha. Ni igihombo ku muryango w’uwo muntu kuko hari igihe usanga afunzwe ariwe wafashaga umuryango we ndetse udafunzwe ugasanga byamuhinduye umurwayi ntacyo akora, usanga bangiza amafaranga yagafashije umuryango bakajya kuyagura ibiyobyabwenge. Ibi byose bigaruka ku gihugu kuko kibura amaboko y’abakagikoreye ngo gitere imbere ndetse ugasanga hari imiryango iri mu bukene bukabije, umutekano mucye n’ibindi bitandukanye.”

Visi Meya Nzabonimpa yakanguriye urubyiruko n’abaturage muri rusange kwitandukanya n’ibiyobyabwenge mu buryo bwose bagira uwo babona abikoresha cyangwa abikwirakwiza bakihutira kubimenyesha inzego z’ubuyobozi zimwegereye cyangwa Polisi.

Umuyobozi wa Polisi mu Karere ka Rubavu, SSP Aphrodise Gashumba yagaragaje ko ibyinshi mu biyobyabwenge bifatirwa mu Karere ka Rubavu harimo ibyangijwe uyu munsi bituruka mu gihugu cya Repubukika iharanira Demokarasi ya Congo (DRC) bikinjizwa mu Rwanda babinyujije mu nzira zitazwi (Panya). Yashimiye abaturage bakomeje kugaragaza uruhare mu gutahura amayeri akoreshwa n’ababikwirakwiza.

Ati “Hari abo twafashe babihetse mu mugongo nk’abahetse abana, ababyambarira mu myenda y’imbere, ababishyira mu majerikani basa nk’abatwaye amata, ababipakira mu modoka zipakira imicanga, abarutwara mu mifuka y’ibirayi na za Karoti n’ahandi hatandukanye. Aya mayeri yose tuyatahura kubera abaturage baduha amakuru, turabashimira kandi tunakangurira n’abandi kujya baduha amakuru.”

Yakomeje agaragaza ko imirenge ya Busasama na Bugeshi ariyo ikunze kugaragaramo biriya biyobyabwenge kuko ari naho bikunze kwinjirizwa. Yasabye abaturage gukomeza ubufatanye mu kurandura ibiyobyabwenge ku butaka bw’u Rwanda.

Uwaje ahagarariye ubushinjacyaha mu turere twa Rubavu, Nyabihu na Ngororero, Sibomana Theogene yavuze ko abantu 48 amadosiye yabo yamaze gushyikirizwa ubushinjacyaha kugira ngo baburanishwe ku byaha by’ibiyobyabwenge. Yavuze ko hari ibihano bihanitse ku cyaha cy’ikoreshwa ry’ibiyobyabwenge akangurira abaturage kubyirinda.

Ati “Ibi biyobyabwenge bingana gutya byafashwe tukaba tubitwitse bifite igisobanuro gikomeye mu kubirwanya. Byonyine kuba Polisi y’u Rwanda ibifatanyamo n’abaturage ni ikimenyetso cyo guca intege n’abandi bose batekerezaga kwishora mu ngeso z’ibiyobyabwenge, ubu ni uburyo bwiza bwo guca uruhererekane rwose ruba mu kubikwirakwiza ariko bifite igisobanuro gikomeye cyane hano mu Karere ka Rubavu nk’ahantu bikunze kwinjirira bivuye mu gihugu cy’abaturanyi cya Congo.”

ICYO AMATEGEKO AVUGA

Iteka rya minisitiri nº 001/moh/2019 ryo ku wa 04/03/2019 rigena urutonde rw’ibiyobyabwenge n’ibyiciro byabyo rishyira ikiyobyabwenge cy’urumogi mu biyobyabwenge bihambaye.

Itegeko nº68/2018 ryo ku wa 30/08/2018 riteganya ibyaha n’ibihano muri rusange, ingingo ya 263 ivuga ko Umuntu wese ukora, uhinga, uhindura, utunda, ubika, uha undi, ugurisha mu gihugu ibiyobyabwenge cyangwa urusobe rw’imiti ikoreshwa nka byo mu buryo bunyuranije n’amategeko, aba akoze icyaha. Iyo abihamijwe n’urukiko ahanishwa igifungo cya burundu n’ihazabu y’amafaranga y’u Rwanda arenze miliyoni makumyabiri (20.000.000 FRW) ariko atarenze miliyoni mirongo itatu (30.000.000 FRW) ku byerekeye ibiyobyabwenge bihambaye.

Ingingo ya 5 y’Iteka rya Minisitiri Nº001/MoH/2019 ryo ku wa 04/03/2019 rigena urutonde rw’ibiyobyabwenge n’ibyiciro byabyo rishyira inzoga zikozwe mu buryo budakurikije ibisabwa n’amabwiriza y’ubuziranenge n’andi mategeko mu biyobyabwenge byoroheje.

Itegeko nº68/2018 ryo ku wa 30/08/2018 riteganya ibyaha n’ibihano muri rusange, ingingo ya 263 ivuga ko umuntu wese ukora, uhinga, uhindura, utunda, ubika, uha undi, ugurisha mu Gihugu ibiyobyabwenge cyangwa urusobe rw’imiti ikoreshwa nka byo mu buryo bunyuranije n’amategeko, aba akoze icyaha. Iyo abihamijwe n’urukiko ahanishwa igifungo kitari munsi y’imyaka irindwi (7) ariko kitarenze imyaka icumi (10) n’ihazabu y’amafaranga y’u Rwanda atari munsi ya miliyoni eshanu (5.000.000 FRW) ariko atageze kuri miliyoni icumi (10.000.000 FRW) ku byerekeye ibiyobyabwenge byoroheje.


INKURU ZA :
Tanga Igitekerezo
Ibitekerezo
IGURIRE
Reba Ibindi Byinshi
IBARUWA ZA JORIJI
URUKUNDO
INKURU ZIKUNZWE
English
Ibitekerezo
IZINDI NKURU WASOMA